Ο "κουλτουριάρης" και ο "μέσος".

Τον ακούς ασταμάτητα, το βλέπεις και στο διαδίκτυο. Τον όρο «κουλτουριάρης». Που, βεβαίως, κανείς δεν ξέρει τι σημαίνει, ακόμη και αυτοί που τον χρησιμοποιούν. Υποθέτουμε όμως ότι έχει να κάνει με αυτούς που ασχολούνται με τα της κουλτούρας, δηλαδή του πολιτισμού. Αυτό, μονάχα στην Ελλάδα, θεωρείται βρισιά και προσβολή. Γιατί άραγε;

Θα ξεκινήσω υπερασπιζόμενος τους χρήστες του όρου. Φταίει, λέω, η υπερπληθώρα αυτών που δηλώνουν διανοούμενοι και είτε πωλούν φύκια για μεταξωτές κορδέλες, είτε χαιρετίζουν κρυφά ή φανερά την εξουσία. Ειδικά αυτή η τελευταία κατηγορία αρκεί για να σου γυρίσει τ΄ άντερα. Πως γίνεται να διατείνεσαι ότι είναι άνθρωπος του πνεύματος και, το ίδιο βράδυ, να περιδρομιάζεις συνοδεία υπουργών και των παρατρεχάμενων τους; Να προσθέσω και κάτι. Είσαι και πολύ παπάρας όταν αυτοαποκαλείσαι "διανοούμενος".

Από την άλλη όμως, υπάρχει και ένα ανεξάντλητο μίσος σε ότι ξεφεύγει από το λίγο διαφορετικό. Την δεκαετία του 70, μπορεί να έκλειναν λεωφόροι από τις ουρές των σινεμά που πρόβαλαν τον τελευταίο Φελίνι ή Παζολίνι, για παράδειγμα, ή, ακόμη καλύτερα, τον ρημαδιασμένο το Νονό του Κόππολα. Σήμερα, αυτοί οι θεατές θα έμπαιναν κάτω από την κατηγορία «κουλτουριάρηδες» και όποιος αμφιβάλει γι αυτό κοροϊδεύει τον εαυτό του.

Το μένος του έλληνα σε ότι αφορά το δικαίωμα στο κάτι παραπάνω κρατά αιώνες, και κορυφώνεται ίσως στα χρόνια της «αλλαγής», όταν δηλαδή ο Μανώλης Αγγελόπουλος «κατακτούσε» το Ηρώδειο, αλλά ας μην γελιόμαστε. Όλος αυτός ο φασισμός του όρου δεν κρύβει τίποτε άλλο από το δικαίωμα του έλληνα στην αμάθεια και την βλακεία. Κανείς δεν μπορεί να διδάξει τίποτα τον ελληνάρα, και όποιος διατείνεται ότι έχει διαβάσει / δει κάτι παραπάνω που θα μπορούσε να συνηγορήσει σε μια διαφορετική πρόταση είναι εχθρός του λαού. «Κουλτουριάρης». Δηλαδή διαβασμένος και… θρασύς καθώς τολμά να το δηλώνει και όχι να το κρύβει. Γιατί θα έπρεπε να το κρύβει, σε μια χώρα όπου η καφρίλα είναι σημαία και ο τραμπουκισμός αγαπημένο χόμπι.

Είναι τα ίδια όντα που χρησιμοποιούν τον όρο «μέσος θεατής». Όρος φασιστικός. Καθαρά και εκατό τοις εκατό. Όχι τόσο επειδή το «μέσος» υποδηλώνει σιωπηλά το «μέτριος» αλλά επειδή με το «μέσος» καταργείς την όποια διαφορετικότητα, λες και ο κάθε άνθρωπος δεν κρύβει μέσα του ένα σύμπαν, λες και κανείς από εμάς δεν διαθέτει μια προσωπικότητα μοναδική και ξεχωριστή, έστω και θαμμένη κάτω από τόνους καθημερινής αποχαύνωσης. Και, κυρίως, επειδή αυτός που μιλάει για «μέσο θεατή» έχει, σιωπηλά, τοποθετήσει τον εαυτό του λίιιιγο πιο πάνω από το «μέσο όρο». Γιατί πως αλλιώς, ρε μάγκα, θα τους εντοπίσεις αν δεν κοιτάς από ψηλά; Και πως δεν θα μου βροντοφωνάξεις εμένα, του "κουλτουριάρη" που μου αρέσει ο Κυνόδοντας και δεν ντρέπομαι να το πω, εξ ονόματος τους, αν δεν θεωρείς τον εαυτό σου έστω και λίγο «ανώτερο» ώστε να μπορείς να ηγηθείς αυτών; Και αν θεωρείς τον εαυτό σου άξιο και αυτόφωτο ηγέτη μιας οποιασδήποτε ομάδας, πόσο γαμημένη ψωνάρα μπορεί να είσαι;

Τέτοιοι άνθρωποι λοιπόν χρησιμοποιούν τον όρο "κουλτουριάρης". Και είναι καλό γνώρισμα όταν αποπειράσαι να γνωρίσεις κάποιον ή να τον πάρεις στα σοβαρά. Μπορεί να έχω εξίσου τρελό θέμα με τους δήθεν, τα trendy καλλιτεχνικά στέκια που αλλάζουν κάθε εξάμηνο συγκεντρώνοντας τα ίδια σιχάματα που αναμασούν με στόμφο τσιτάτα από βιβλία μεγάλων συγγραφέων πουλώντας φτηνό και αφάνταστα απωθητικό αντιαμερικανισμό με την πρώτη ευκαιρία (η λέξη "αμερικανιά" μου προκαλεί παρόμοια στομαχική ανακατωσούρα με τη λέξη "κουλτουριάρης" - λέξεις με αφηρημένη ερμηνεία), αλλά ο φασισμός της άγνοιας είναι, αν μη τι άλλο, επικίνδυνος.

Τρομακτικά επικίνδυνος.