The Social Network (2010) ( * * )

Τι είναι το Facebook; Κατ’αρχας είναι ένα δίκτυο που «ενώνει» μισό δισεκατομμύριο χρήστες. Ενας τρόπος να βρεις παλιούς χαμένους φίλους απο καιρό. Αλλά και ένα αξεσουάρ ματαιοδοξίας. Πόσοι είναι οι φίλοι μου; Πόσοι είναι ακόμα φίλοι μου; Αλλά και πόσοι νέοι φίλοι θα βρεθούν; Και, για να βρεθούν, πόσο πρέπει να «φτιάξω» το προφίλ μου; Ποιόν εαυτό μου να παρουσιάσω; Αυτov που ντρέπομαι να παρουσιάσω στον έξω κόσμο; Ή αυτόν που μπορώ να κατασκευάσω; Να πλάσω σύμφωνα με τα καλούπια των άλλων, που και αυτοί οι δυστυχείς, δανεικά τα πήραν, εξαργυρώνοντάς αυθαίρετα τις επιταγές του lifestyle. Προσέξτε, του οποιουδήποτε lifestyle. Το lifestyle του μερακλή σκυλά, του βασανισμένου γκοθά, του μισάνθρωπου μαυρομεταλλά (ανέκδοτο κι αυτό, να διακηρύττειs τη μισανθρωπία σου στο Facebook!), του χαζοχαρούμενου hipster – δεν έχει την παραμικρή σημασία ποιο θα διαλέξεις, από τη στιγμή που τον εαυτό σου τον έχεις καταργήσει για να μονιάσεις με τις ζωές των άλλων. Ένας ωκεανός θλίψης και μοναξιάς, αφόρητα γνώριμος και εξίσου απωθητικός. Με χίλιους δυο τρόπους.

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ είναι ο δημιουργός του Facebook. Και ο νεώτερος δισεκατομμυριούχος στον κόσμο. Που υπέφερε από αυτή την επιτυχία, γιατί κι αυτός, είχε λερωμένη τη φωλιά του: αυτοί που τον μήνυσαν και τον έσυραν στα δικαστήρια, δεν το έκαναν επειδή απλά μυρίστηκαν φράγκα. Είχαν και το δίκιο τους. Και ο Ντέιβιντ Φίντσερ ασχολείται με την νομική αυτή μάχη, αλλά και, υποτίθεται, με το ποιος είναι αυτός ο πάμπλουτος πιτσιρικάς. Μόνο που ενώ τα γεγονότα είναι αληθή, το δράμα που τα τυλίγει, αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας. Μυθοπλασίας στημένης με τα πιο πολυφορεμένα υλικά: ο nerd (το σπασικλάκι δηλαδή) που ενσαρκώνει ο Jesse Eisenberg είναι το πιο τυπικό δείγμα του είδους, ο τύπος που βλέπουμε στο σινεμά από την εποχή του War Games και του... Revenge of the Nerds. Ένα αντικοινωνικό σκατό δηλαδή, που δε γαμάει και δεν επικοινωνεί, παρά μόνο μέσα από το πλαστικό κουτί.

Ο Fincher βέβαια είναι σκηνοθετάρα και στην αφήγηση λίγοι τον πιάνουν. Η ταινία είναι αξιοθαύμαστα στημένη. Τα cuts του, προερχόμενα κατευθείαν από τη σχολή του free cinema (θυμίζουν ιδιαίτερα αυτά του Λίντσεϊ Άντερσον), αρχιδάτα. Μόνο που για το ζουμί της υπόθεσης, για την ταμπακιέρα που έλεγαν και οι παλιοί, δεν έχει απολύτως τίποτα να πει. Και τη περιτομή να είχε ανακαλύψει ο Ζάκερμπεργκ αντί τοu Facebook, ίδια θα ήταν η ταινία.

Το γιγαντιαίο και άκρως σημαίνων κοινωνικό φαινόμενο της διαδυκτιακώς μασκαρεμένης μοναξιάς μας πάει περίπατο, ίσως με την εξαίρεση μιας-δυο σεκανς που είναι απελπιστικά επιφανειακές. Και έτσι, το The Social Network στέκει ως μια ταινία εξόχως... ακίνδυνη. Ο ορισμός της χαμένης ευκαιρίας δηλαδή. Φτου σου ρε Φίντσερ, και περιμέναμε πως και πως τη νέα σου δουλειά. Όπως θα περιμένουμε και την επόμενη...