Ζει το ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά;

«Η οικονομική κρίση εξολόθρεψε τον χώρο της ανεξάρτητης παραγωγής – τουλάχιστον όπως τον ήξερα. Σήμερα, οι διανομείς και οι παραγωγοί αυτών των ταινιών μπορούν να καλύψουν προϋπολογισμούς 2 εκατομμυρίων δολαρίων, και αυτό στη καλύτερη των περιπτώσεων. Μόνο που εγώ δεν μπορώ να κάνω μια ταινία με αυτά τα χρήματα πια». Ο Τζον Γουότερς, σκηνοθέτης θρυλικών cult ταινιών όπως τα «Pink Flamingos» και «Hairspray» έχει να κάνει ταινία από το 2004. Μόλις σας εξήγησε το γιατί.

Και δεν είναι ο μόνος: τα ίδια τραβάει και ο Ντέιβιντ Λιντς. «Είναι μια παράξενη εποχή. Κάποτε οι ταινίες μας τραβούσαν έναν ιδιαίτερο κόσμο που από μόνος του αρκούσε να αποζημιώσει τους παραγωγούς μας. Είναι λες και αυτή η “εκπαίδευση’ πήγε στράφι, ή δεν πέρασε και στις επόμενες γενιές. Ποιος ξέρει. Ίσως το απαιτητικό, καλλιτεχνικό σινεμά να επιστρέψει κάποια στιγμή στη μόδα. Θα ήταν μια πολύ όμορφη εξέλιξη».

Δεν ήταν πάντα έτσι. Κοιτάξτε τι συνέβαινε στις δεκαετίες του ’80 και του ’90, όταν δηλαδή ο Τζον Γουότερς, ο Ντέιβιντ Λιντς ή ο Τζιμ Τζάρμους έκαναν τις καλύτερες ταινίες τους (και τις πιο πετυχημένες εμπορικά), όταν δηλαδή ήταν εφικτό είτε μέσω ανεξάρτητων παραγωγών, είτε μέσω των στούντιο να βρεθούν αρκετά χρήματα (μιλάμε για budget που ξεκινούσαν από πέντε εκατομμύρια δολάρια, και έφταναν σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι και τα 60) ούτως ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες μιας φιλόδοξης δημιουργίας. Σήμερα, τα μεγάλα στούντιο επενδύουν μονάχα σε υπερμεγέθη blockbuster και σε μεταφορές κόμικ ιστοριών. Και οι ταινίες που δεν χωράνε σε «κουτάκια» προσελκύουν το ενδιαφέρον μικρών εταιριών, με ελάχιστους πόρους.

Να αναφέρουμε και ένα ακόμα τρανταχτό όνομα; Φράνσις Φορντ Κόπολα – ο άνθρωπος που τίμησε το «σύστημα» και με το παραπάνω: Η τριλογία των «Νονών» αλλά και ο «Δράκουλας» του παραμένουν σπουδαίες εμπορικές επιτυχίες, ενώ το «Αποκάλυψη Τώρα» συντάραξε τα θεμέλια της αμερικανικής κινηματογραφικής αφήγησης. Σήμερα δε μπορεί να βρει λεφτά για να στήσει τις ταινίες που θέλει. «Το χειρότερο πράγμα που μπορεί κανείς να πει σ’ έναν παραγωγό σήμερα είναι “Θέλω να κάνω μια ταινία που δεν έχει ξαναγίνει”. Κανείς δεν αναζητά κάτι τέτοιο. Όλοι θέλουν να γυρίσουν την ίδια ταινία ξανά και ξανά – γιατί αυτή τους φέρνει σίγουρα κέρδη. Τα επόμενα 100 χρόνια εξέλιξης του Σινεμά θα αφήσουν πίσω τους ελάχιστα σημάδια, φοβάμαι».

«Το πρόβλημα είναι πως ελάχιστοι παραγωγοί σήμερα αγαπούν το σινεμά», δηλώνει ο Στίβεν Σόντερμπεργκ που πριν λίγα χρόνια «αποχαιρέτησε» τον κινηματογράφο για να εργαστεί στη μικρή οθόνη. Σήμερα σκέφτεται να επιστρέψει. Έστω και με αυτές τις επιφυλάξεις.