Η σφαγή στο Κολοράντο, από έναν ψυχασθενή δήθεν «εμπνευσμένο» από το “Dark Knight” (χαίρονται οι ακροδεξιοί που στα 60s έκαιγαν δίσκους των Beatles και, το μεσαίωνα, ανθρώπους) έδωσε τροφή για πολλούς φανατικούς συνομωσιολόγους να μιλήσουν για «κατάρα» της σειράς. Βλέπετε, μόλις στην προηγούμενη της σειράς, ο Χιθ Λέτζερ έδωσε, φημολογούμενα, μια τόσο έντονη ερμηνεία που… πέθανε (αν και η αλήθεια είναι πως τον χάσαμε στα γυρίσματα μιας άλλης ταινίας, του Δρ. Παρνάσους του Τέρι Γκίλιαμ). Σκεφτείτε όμως λίγο και αυτό: σε μια οποιαδήποτε άλλη ταινία ενός οποιουδήποτε άλλου σκηνοθέτη, ένα τέτοιο γεγονός θα «πλάκωνε» ολοκληρωτικά την ίδια τη ταινία και τους συντελεστές της. Όχι όμως τον Μπάτμαν του Κρίστοφερ Νόλαν. Γιατί ο Τιμ Μπάρτον μπορεί να δηλώνει πως όταν ο ίδιος γύριζε τους σκοτεινούς Μπάτμαν του (έναν το 1989 και έναν το 1992), το κοινό της εποχής δεν τον καταλάβαινε, αλλά ο ίδιος ήταν και εξακολουθεί να είναι ολοκληρωτικά ανήμπορος να μιλήσει για το σήμερα, μιας και η πραγματικότητα τον αφήνει εντελώς αδιάφορο. O Nόλαν καίγεται για το σήμερα.
Υπάρχει μια σεκάνς στην προηγούμενη ταινία της σειράς, στον «Σκοτεινό Ιππότη», που στέκει στη μνήμη πιο βαθιά από τον Τζόκερ του Χιλ Λέτζερ. Ο οποίος, αφού στήνει μια κατάμαυρη φάρσα, παγιδεύοντας δυο πλοία με εκρηκτικά, και προσφέροντας στους επιβάτες και των δυο την ικανότητα να ανατινάξουν τους «απέναντι» για να σώσουν τα τομάρια τους, περιμένει χαιρέκακα να δει ποιο πλοίο θα εκραγεί πρώτο. Ε, λοιπόν, κανείς δεν παίρνει την απόφαση να σκοτώσει τους συνανθρώπους του, κι ας κρέμεται πάνω από τα κεφάλια τους μια χρονική διορία, μέχρι τον υποτιθέμενο χαμό όλων. Ο Μπάτμαν αυτός βλέπετε, είναι πάνω απ’ όλα, ο Μπάτμαν του Κρίστοφερ Νόλαν. Και ο Κρίστοφερ Νόλαν είναι ένας δημιουργός βαθιά ανθρωπιστής.
Εάν όμως στο «Σκοτεινό ιππότη», ο Τζόκερ έμοιαζε να είναι το κακόβουλο αντίβαρο στην εξίσου εμμονοληπτική προσπάθεια του Γουέιν / Μπάτμαν για «προστασία», εδώ, σ’ αυτό το φιλμ που κλείνει τη τριλογία, η κεντρική ηρωική φιγούρα έχει να αντιμετωπίσει το λεγόμενο «λαϊκό» αίσθημα. Τι είναι οι ορδές των κακοποιών που κατακλύζουν τη Γκόθαμ Σίτι επιβάλλοντας το δικό τους «λαϊκό δικαστήριο»; Ποιοι είναι αυτοί που μιλούν φωναχτά για τη «βία της εξουσίας», δικαιολογούν τη δική τους κτηνώδη βία με λαϊκίστικα επιχειρήματα του κώλου (τα οποία όμως, επειδή ακούστηκαν «φωναχτά» έγιναν κοινωνικώς αποδεκτά) και, το κυριότερο, αυτοπαρουσιάζονται ως «επαναστάτες» ενώ, επί της ουσίας, είναι απάνθρωποι μέχρι το κόκαλο; Μα, προφανώς, η άλλη όψη των Αγανακτισμένων (σε ο'τι αφορά το ελληνικό franchise, αναφέρομαι κυρίως στην... πάνω πλατεία). Η όψη εκείνη που ζει μέσα από το μίσος και την εχθρότητα, που θρέφεται από την καταστροφή και επιζητά το Χάος, γιατί χάος έχει στη γκλάβα της, και τίποτα παραπάνω.
«Μα», θα μου πείτε, «ο Μπάτμαν είναι καθαρός πολιτικά;». Ο Μπατμαν, δηλαδή ο Μπρους Γουέιν, είναι ένας πάμπλουτος (όπως και ο Μαρξ - θα έλεγε κάποιος προβοκάτορας) ήρωας που φορά μια στολή και οργώνει τους δρόμους μιας κωμόπολης αυτοδικώντας αδιακρίτως, σύμφωνοι. Η «αυτοδικία» του όμως, γίνεται ηθικώς επιτρεπτή λόγω της φύσεως των εγκλημάτων που αντιμετωπίζει. Εδώ... συμφωνώ πως υπάρχει ένα σαφές ιδεολογικό πρόβλημα. Όλα αυτά όμως, έτσι όπως είναι στημένα, μέσα από μια λαβυρινθώδη πλοκή, όπου κάθε «γύρισμα» της θα μπορούσε να εγείρει ώρες σκέψης και λογομαχίας, δεν αφήνουν παρά ελάχιστο χρόνο σκέψης: η ταινία «τρέχει» με χίλια, δίχως όμως να δίνει "άφεση αμαρτιών" στους ήρωες της. Με άλλα λόγια, δε συμφωνεί σε κάθε τους κίνηση. Το κάνει όμως... ευγενώς. Βολικά. Πάνω από αυτό τον πακτωλό βροντερού θεάματος, υπερηχητικών καταδιώξεων και αγωνιωδών αναμετρήσεων, στέκεται βέβαια η ανθρώπινη προσπάθεια για κάτι καλύτερο. Ο Νόλαν πείθει. Μόνο και μόνο γι αυτό, η τριλογία του Μπάτμαν θα μνημονεύεται για πολλά χρόνια ως ο’τι καλύτερο γυρίστηκε ποτέ, με βάση έναν κόμικ ήρωα. Αλίμονο στο κακομοίρη που θα γυρίσει το επόμενο.
Καλησπέρα Άκη!
ΑπάντησηΔιαγραφήΞεκινώντας το σχόλιό μου, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω δύο πράγματα. Πρώτον, δεν έχω δει την τελευταία προσθήκη στη φιλμική κληρονομιά του νυχτεριδάνθρωπου. Δεύτερον, θεωρώ τον Nolan έναν εξαιρετικά ταλαντούχο σκηνοθέτη. Ωστόσο, εκκινώντας από την προ ημερών διαφωνία μας σχετικά με την ευθύνη της εικόνας και των δημιουργών της, θα ήθελα να σταθώ σε ορισμένα κομμάτια του κειμένου σου.
Τι εννοείς σε οποιαδήποτε άλλη ταινία ενός οποιουδήποτε άλλου σκηνοθέτη, ένας παρεμφερής θάνατος θα πλάκωνε το ίδιο το φιλμ; Στη συγκεκριμένη περίπτωση, για τη φήμη και το ντόρο γύρω από το Dark Knight νομίζω πως η ατυχής κατάληξη του ερμηνευτή του Joker (από όλους τους χαρακτήρες, αυτού ειδικά) λειτούργησε υπερευνοϊκά. Σε βαθμό που κι ένας Μπάμπης Παπαδόπουλος να καθόταν στη σκηνοθετική καρέκλα, η ταινία θα αποκτούσε αίφνης διασημότητα, ακόλουθους, κτλ. Το marketing του Σκοτεινού Ιππότη ήταν έτσι κι αλλιώς εξαρχής καταπληκτικό, ε, δε δυσκολεύτηκε να αφομοιώσει στο γενικότερο σχέδιό της ένα τόσο τραγικό γεγονός.
Πάω τώρα στην περίφημη σκηνή με τα βαπόρια. Πριν λίγες μέρες ξαναείδα την ταινία (που το ομολογώ, δεν μου αρέσει) και οι κουβέντες που επακολούθησαν επικεντρώθηκαν σε αυτό ακριβώς το σημείο. Για μένα, αυτή ακριβώς η σεκάνς μαρτυρά το βαθιά συντηρητικό και αφελώς διδακτικό πνεύμα της ταινίας. Το σεναριακό εύρημα είναι όντως φοβερό. Η τελική κατάληξή του, όμως, πάει πλήρως κόντρα στο πιο ενδιαφέρον επίπεδο της ταινίας, που όλη την προηγούμενη ώρα υποβόσκει γοερά: τον ασυγκράτητο αναρχισμό σε σημείο κοινωνικοπολιτικού μηδενισμού. Με άλλα λόγια, το ουρανοκατέβατο σχόλιο για την καλή φύση του ανθρώπινου γένους μοιάζει να τοποθετήθηκε εκεί ως αντίβαρο στον μάλλον αθέλητα γοητευτικό χαρακτήρα του Τζόκερ. Λες κι αγχώθηκε ο Nolan (ή οι παραγωγοί του, who knows?) ότι το κοινό θα ταυτιστεί με τον "κακό" (και όπως ξέρουμε καλά σε ένα φιλμ εμπνευσμένο από κόμικ, θες δε θες, κρατάει γερά η μανιχαϊστική διάκριση καλού και κακού) και πέταξε μια διακήρυξη πανανθρώπινης αρετής. Εσύ μοιάζεις να πείστηκες. Εγώ πάλι καθόλου και, ειλικρινά, δε βλέπω αυτός ο ουμανισμός (όπως τον λες κι εσύ) να βρίσκεται σε συνέπεια με όλη την υπόλοιπη ταινία.
Στα ειδικότερα της νέας ταινίας δεν έχω, προφανώς, να σχολιάσω κάτι. Ωστόσο, το υπονοείς κι εσύ λιγάκι: ο Μπρους Γουέιν είναι ένας σούπερ εκατομμυριούχους, προικισμένος με την ...επόμενη της τελευταίας λέξη της τεχνολογίας. Ε, τι πιο αντιδραστικό από το να τον παρουσιάζεις σωτήρα του λαού. Και μάλιστα να θεωρείς ότι η δική του αυτοδικία είναι επιτρεπτή!! Ο ηθικός και κοινωνικός αποπροσανατολισμός του αμερικανικού, κυρίως, κοινού από τέτοιου είδους (κόμικ) αφηγήσεις είναι ένας σοβαρός κίνδυνος και σκηνοθέτες, πολύ πιο διεισδυτικοί από τον ικανότατο Nolan, το εντόπισαν και προτίμησαν να διοχετεύσουν το ταλέντο τους στην υπόδειξή του. Τρανό παράδειγμα ο Ταξιτζής του Σκορσέζε που στα μάτια μου είναι ένα σαφέστατο σχόλιο για την παραπλανητική έννοια της δράσης από την κυρίαρχη ποπ κουλτούρα (λέγε με Batman, Iron-Man, κοκ).
Αχιλλέα αναφερομου στο θανατο των αθωων απο το ψυχ του Κολοραντο, μην αφήνεις την επιχειρηματολογία σου να τρέχει πιο γρήγορα απο αυτα που γραφω!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο οτι ενας ανθρωπος (εστω ο ... Μπατμαν) παίρνει πάνω του ένα έγκλημα που δεν έκανε για τη σωτηρία μιας ολάκερης πόλης δεν ειναι ουμανιστικό; Τι είναι τότε;
Ναι ο Γουέιν είναι εκατομμυριούχος. Και (το εβαλα και σε παρενθεση) ο Μαρξ επίσης. Η ιδεα πως ενας πλουσιος δεν μπορεί να αγαπα και να δινει στα "κοινά" εχει μια δογματική μούχλα ρε μαν.
Γεια σου ρε Άκη, επιτέλους σε ξαναβρίσκω μετά τα άπειρα cult διαμαντάκια που μου έμαθες μέσα από τις σελίδες του Metal Hammer και από τις πολυ σωστές κριτικές σου σε διάφορα έντυπα και εφημερίδες... Σε 2 ώρες περίπου θα βλέπω το νέο Batman του Nolan και ελπίζω να είναι αντάξιο των προσδοκιών μου. Την ταινία αυτήν την περιμένω εδώ και χρόνια βλέπεις καθώ είμαι τεράστιος fan του ήρωα (και κατ' επέκτασην του σκηνοθέτη). Θα τσεκάρω συχνά το blog...
ΑπάντησηΔιαγραφήTake care,
jamez62982
ΥΓ: άντε να βγει και το django unchained του θεού tarantino!
Καλως ήρθες φίλε και σ' ευχαριστώ για τα όμορφα λόγια σου. Εδω θα μαστε να τα λέμε.
ΔιαγραφήΑυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΔιαγραφήΤην είδα την ταινία και δυστυχώς δεν μπορώ να πω ότι στάθηκε στο ύψος των άλλων 2 εξαιρετικών ταινιών.. . Ξεκινάει δυνατά με μία πολλά υποσχόμενη πρώτη ώρα αλλά μετά θεωρώ πως ο Nolan χάνει τον έλεγχο κάτω από την πίεση ενος πολύ φιλόδοξου σεναρίου,του οποίου δεν καταφέρνει να καλύψει τα κενά και τις αναληθοφάνειες. Ναι σίγουρα πρόκειται για ταινία κόμικ αλλα ας μην ξεχνάμε ότι ο σκηνοθέτης έχει προσπαθήσει να φέρει την τριλογία στα μέτρα του ρεαλισμού (κυρίως στο Batman Begins). Όλα συμβαίνουν πολύ γρήγορα (από κάποιο σημείο και μετά έχασα την αίσθηση ρυθμού/ χρόνου), αλλά σε αντίθεση με το Dark Knight δεν έχουν την βαρύτητα που θα έπρεπε και ποτέ δε βλέπουμε τον αντίκτυπο της όλης κατάστασης στον κόσμο του Gotham και κατ΄επέκταση δε νοιαζόμαστε ποτέ πραγματικά για την έκβαση. Κρίμα...
ΔιαγραφήΚαταρχήν θα συμφωνήσω με τον Άκη για την τεράστια συμβολή του Νόλαν τόσο στην μυθολογία του Batman, όσο και στην ανανέωση του σύγχρονου action movie που μπορεί πλέον να απευθύνεται και σε νοήμονες θεατές. H τρίτη ταινία είναι κατά τη γνώμη μου και η πληρέστερη, ένα ιδανικό τέλος για την τριλογία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠερί ευθύνης ενός έργου τέχνης για εξωκινηματογραφικές φρικαλεότητες που έθιξε εμμέσως ο Αχιλλέας, πρέπει να να τονίσω ότι άλλο η επίδραση ή επιρροή και άλλο η ευθύνη. Προφανώς κάθε διαδεδομένο έργο τέχνης ασκεί επίδραση στο κοινωνικό σύνολο και κατά συνέπεια μπορεί οποιοσδήποτε να το οικειοποιηθεί ως πλαίσιο αναφοράς για οποιουδήποτε τύπου ενέργεια ή συμπεριφορά. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι το έργο τέχνης φέρει ευθύνη γι' αυτό διότι η έννοια της ευθύνης προϋποθέτει την συνεργία και την συνυπαιτιότητα από την πλευρά των δημιουργών. Επειδή είναι φύσει αδύνατο να στοιχειοθετηθεί κάτι τέτοιο, μπορούμε να μιλάμε μόνο για επιρροή και όχι για ευθύνη. Για παράδειγμα, δεν είχε καμιά ευθύνη το Taxi Driver για την ημι-αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του Reagan στα 80s αν και η επίδραση της ταινίας στον επίδοξο δολοφόνο ήταν παραπάνω από προφανής (βέβαια μπορεί κάποιος εξίσου πυροβολημένος να ισχυριστεί ότι ο Marty διείδε την επέλαση του ρηγκανισμού και επέλεξε αυτόν τον καταχθόνιο τρόπο να την σταματήσει!)
Ο Bruce Wayne αναζητεί την ψυχική του ισορροπία προσπαθώντας να σώσει τον κόσμο, ο Joker προσπαθώντας να τον καταστρέψει. Το χρήμα δεν παίζει κανένα ρόλο στην προβληματική της ταινίας. Όσο για την σκηνή με τα βαπόρια, ο Νόλαν επέλεξε ένα από τα δύο εξίσου πιθανά ενδεχόμενα (όπως ο Capra στο Wonderful Life διάλεξε εν τέλει την θετική απεικόνιση της κωμόπολης χωρίς αυτό να αναιρεί την ύπαρξη του αντεστραμμένου της, εξίσου ρεαλιστικού και πιθανού, ειδώλου). Η ταινία του Νόλαν ωστόσο εμπεριέχει και τις δύο τάσεις εξίσου αναπτυγμένες και γι' αυτό προκαλεί αντιδράσεις, ελπίζω μόνο να μην επιστρέψουμε σε ένα καινούργιο κυνήγι μαγισσών που τουλάχιστον στο σινεμά τα τελευταία 15-20 χρόνια το είχαμε ξεχάσει.
Akis,
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν τρέχει η επιχειρηματολογία μου, τα μάτια μου είναι σβέλτα. Πάντως η ουσία του σχολίου μου επί της επίδρασης του περιστατικού παραμένει ίδια.
Το ότι το παίρνει χωρίς να χρειάζεται τι σου λέει για την αφήγηση; Δεν πείθει καθόλου από τη στιγμή που μπορεί να φορτώσει τα πάντα στον Τζόκερ (κι όχι μόνο).
Το ότι ένας πολυεκατομμυριούχος, χωρίς καν να είναι αναγκαίο, φορτώνεται στις πλάτες του τα κακά όλης της κοινωνίας, ε, αν δε βλέπεις την υποβόσκουσα ιδεολογία σε αυτό, τι να πω. Πάρε για παράδειγμα κι εκείνη την περίεργη σκηνή που βάζει τη σούπερ τεχνολογία του να παρακολουθεί όλα τα κινητά της πόλης... Δεν το βλέπω τόσο ουμανιστικό. Ούτε βλέπω καμιά ομοιότητα στον Μαρξ και στο Γουέιν.
Προφανώς και δε θέλω να επιστρέψουμε σε λογοκρισίες και κυνήγια μαγισσών Γιώργο. Αλλά υπάρχει ευθύνη στην εικόνα και στο δημιουργό. Αν δεν το πιστεύεις στα αρνητικά, δεν το πιστεύεις και στα θετικά. Κι αν το σινεμά ζούσε αυτιστικά και ξέχωρα από την κοινωνία, τότε δε θα ήθελα να έχω σχέσεις μαζί του.
Αχιλλέα, ξαναγράφω ότι η ευθύνη και η επιρροή είναι διαφορετικές έννοιες. Δεν μπορεί να έχει ευθύνη κάποιος για κάτι που συμβαίνει εντελώς ερήμην του και είναι έτη φωτός από τους στόχους του ως δημιουργού (εκτός αν πιστεύεις ότι o Marty ευθύνεται για την παρολίγο δολοφονία του Ρήγκαν, οπότε σηκώνω ψηλά τα χέρια)
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπαναλαμβάνω κι εγώ ότι η δημιουργία μιας ταινίας είναι μια πολιτική πράξη που έχει ξεκάθαρα εγγεγραμμένη μέσα της την ευθύνη. Και σε αντίθεση με σένα, θεωρώ ότι τόσο ο Nolan όσο και ο Marty, το ξέρουν και το σκέφτονται ότι παρουσιάζουν τους χαρακτήρες τους μέσα από τις αφηγήσεις τους. Για το λόγο του αληθές, διάβασε συνεντεύξεις του δεύτερου για το goodfellas ή το casino. Θα δεις πόσο είχε συναίσθηση της ευθύνης του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆλλο η ευθύνη που έχουν ως δημιουργοί, η οποία αναφέρεται στην υπηρεσία κάποιου υψηλού αισθητικού/ ηθικού στόχου, και άλλο η ευθύνη για ενα εξωγενές περιστατικό που ουδεμία σχέση έχει με το έργο τους. Σε ξαναρωτάω λοιπόν αν έχει ευθύνη ο Marty για την παρολίγο δολοφονία του Ρήγκαν. Yes or No?
ΑπάντησηΔιαγραφήΌχι, δεν είναι άλλο. Και μη θέτεις θέμα αισθητικής γιατί αποπροσανατολίζεται η κουβέντα. Έχει να κάνει ξεκάθαρα με κοινωνική ευθύνη. Δρώντας υπό αυτήν την ευθύνη, ο Μάρτυ γκρεμίζει στο δεύτερο μισό του goodfellas το γοητευτικό σύμπαν που επιμελώς έχτιζε πριν. Να μια ταινία όπου συνυπάρχουν τα ηθικά αντίθετα χωρίς τη σύγχυση και την αντιφατικότητα του Dark Knight (μάλλον όχι λόγω Νόλαν, αλλά λόγω blockbuster απαιτήσεων).
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχει ευθύνη η περσόνα του Ταξιτζή, ναι. Αλλά μικρότερη από του Τζόκερ ο χειρισμός του οποίου είναι σαφέστατα λιγότερο προσεγμένος από αυτόν του Τράβις.
Έθεσα θέμα αισθητικής και ηθικής, εκεί περιορίζεται η ευθύνη του δημιουργού. Δεν μπορεί να ευθύνεται ένας δημιουργός για οτιδήποτε συμβεί στον πλανήτη μόνο και μόνο επειδή κάποιος έιδε και παρερμήνεψε την ταινία του. Από φιλοσοφικής πλευράς έννοιες που χρησιμοποιούνται καθολικά και άνευ περιοριστικών διακρίσεων στερούνται νοήματος (π.χ. «όλοι οι δημιουργοί έχουν ευθύνη», «όλες οι πράξεις είναι πολιτικές πράξεις», «όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι» κοκ).
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο τι είναι προσεγμένο και το τι όχι είναι υποκειμενικό και ανεπαρκέστατο για την ποσοτικοποίηση της ευθύνης που προφανώς υπονοείς. Η όποια απόπειρα ποσοτικοποίησης είναι προφανώς ανεδαφική καθώς και τα δύο συμβάντα ήταν πραγματικά (εκτός και αν θεωρείς την ημιτελή δολοφονία του Ρήγκαν από καποιον που είδε 15 φορές το Taxi Driver ημιπραγματική). Απλά επειδή προτιμάς το Taxi Driver από το Batman (και εγώ παρεπιπτόντως), καταμερίζεις μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης στον Νόλαν. Όμως αυτό είναι θέμα προσωπικής αισθητικής και όχι κοινωνικής ευθύνης εν αντιθέσει με όσα γράφεις.
Δεν υπάρχει τίποτα το υποκειμενικό, ακόμα περισσότερο τίποτα που να έχει να κάνει με την προσωπική μας αισθητική, στο ότι ο Travis αναδεικνύεται μέσα από συγκεκριμένες σκηνοθετικές επιλογές ως αποπροσανατολισμένο θύμα μιας νοσηρής κοινωνίας που τον γέννησε, την ώρα που ο Τζόκερ ούτε ο Nolan καλά καλά καταλαβαίνει πώς ακριβώς έχει αναδειχθεί μετά από τρεις ώρες ταινίας. Είναι θέμα σκηνοθεσίας. Η προσωπική αισθητική έγκειται στο αν κάποιος προτιμά το Τζόκερ ή τον Τράβις, όχι σε αντικειμενικά στοιχεία χαρακτηρολογίας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό φιλοσοφικής πλευράς έννοιες που χρησιμοποιούνται καθολικά και άνευ περιοριστικών διακρίσεων στερούνται νοήματος (π.χ." Όμως αυτό είναι θέμα προσωπικής αισθητικής και όχι κοινωνικής ευθύνης εν αντιθέσει με όσα γράφεις" ).
ΑπάντησηΔιαγραφήΣωστά;
Since hordes of readers seem to miss that I’m writing about the effect of media on psychotic or psychopathic people, I’ve bolded those passages. And please take note: I’m not saying movies turn average viewers violent, make people crazy or homicidal, or make our country as whole more violent. I’m saying that culture, including movies, can shape the way people express these urges. I’m not making policy recommendations. I’m trying to get people to think a wee bit differently about the relationship — to recognize there is a relationship — between these killings and culture.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕνδιαφέροντα links.
http://www.wired.com/wiredscience/2012/07/batman-returns-how-culture-shapes-muddle-into-madness/
http://www.wired.com/wiredscience/2012/07/batman-movies-dont-kill-but-theyre-friendly-to-the-concept/
Δεν νομίζω να έχεις την ψευδαίσθηση ότι σαλεμένοι φονιάδες σαν τον Holmes και τον Hinckley κάθονται και αναλύουν σαν κριτικοί κινηματογράφου τις σκηνοθετικές επιλογές του Marty και του Nolan προκειμένου να αποφασίσουν αν θα μιμηθούν την περσόνα του Joker ή του Taxi Driver. Αν είχε κόψει το Goodfellas τα εισιτήρια του Dark Knight, είμαι σίγουρος ότι θα μιλάγαμε τώρα και κάμποσους μιμητές του Joe Pesci (ειδικά η σκηνή με τον Spider). Η τρέλα είναι και θέμα μεγάλων αριθμών, όχι μόνο (προσωπικής -επαναλαμβάνω) αισθητικής. Αφού είσαι τόσο ευαίσθητος σε θέματα ευθύνης, θα πρέπει να σε προβληματίζει ιδιαίτερα πως μια ταινία με περιορισμένη εμπορική απήχηση σαν το Taxi Driver, παρόλες τις « συγκεκριμένες σκηνοθετικές επιλογές (που τον δείχνουν) ως αποπροσανατολισμένο θύμα μιας νοσηρής κοινωνίας που τον γέννησε», είχε τον ίδιο αντίκτυπο (1 συμβάν έκαστη) με το Batman του Nόλαν που, όπως γράφεις, «ούτε ο Nolan καλά καλά καταλαβαίνει πώς ακριβώς έχει αναδειχθεί (ο Τζόκερ) μετά από τρεις ώρες ταινίας».
ΑπάντησηΔιαγραφήΛάθος. Το «αυτό» αναφερόταν σε κάτι πολύ συγκεκριμένο και όχι σε μια καθολική έννοια πασπαρπού όπως αυτή της ευθύνης.
Αχιλλέα, αν ένας καραδεξιός σχιζομαλάκας διαβάσει αυτά που γράφεις, πάρει ένα όπλο και καθαρίσει τον Νόλαν επειδή διαφθείρει τη νεολαία, είσαι συν-υπεύθυνος; Αν πεις "όχι", κάπου λασκάρει η προβληματική σου, μαν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιατί ξέρεις, και η κινηματογραφική κριτική είναι ένα culture-point και, να, ξέρεις μωρέ, μου φαίνεται πως δε συλλογίζεσαι την ευθύνη σου. Όσο γι αυτό που αναφέρεις περί Goodfellas, o Nolan, στη σκηνή με τα πλοία, πιστοποιεί τη σχιζοφρένεια του κακού του, και γιατί ΔΕΝ ειναι "ηρωϊκή" φιγούρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆκης,
ΑπάντησηΔιαγραφήΕ; Όχι. Αυτό που κάνεις είναι επαγωγή και μάλιστα αβάσιμη. Δηλαδή αν θεωρώ ότι ο Τζόκερ είναι κακός χαρακτήρας, δικαιολογώ τον Μπάτμαν που τον σκοτώνει; Ή για να στο κάνω πιο σαφές, αν πω ότι η Ρίφενσταλ είναι μια ολοκληρωτική γκόμενα δικαιολογώ κάποιον αριστερό να τη φάει; Hardly. Αν έδειχνα όμως ένα βίντεο που τη σκότωνα, τότε that's more like it. Αυτή είναι η περίπτωση του Τζόκερ του Dark Knight.
Μπουκ,
το αυτό δεν πήγαινε σε συγκεκριμένο, είναι αφηρημένη έννοια η προσωπική αισθητική, ειδικά όπως την απέδωσες εσύ. Πασπαρτού εντελώς. Και ναι, θα ήταν υπεύθυνο το goodfellas αν κάποιος σκότωνε ακριβώς όπως ο Πέσι, και όταν πήγαινε η κουβέντα στο δημιουργό, ο Scorsese θα είχε σαφέστατα περισσότερα ελαφρυντικά από τον πλήρως συγχυσμένο Nolan. Έχει ολόκληρο δεύτερο μισό εκεί. Όσο για τη σκηνή με τα πλοία, αυτό γράφω και στο πρώτο μου σχόλιο Άκη. Βεβιασμένο εντελώς, σα να θέλει να ξεκαθαρίσει ότι ο Τζόκερ δεν είναι ο γοητευτικός ήρωας που σας έδειχνα δύο ώρες, αλλά ο "κακός" που πρέπει να αντιπαθήσετε. Come on...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΔιαγραφήTo «αυτό» αναφερόταν στο ότι προτιμάς σαν ταινία το Taxi Driver από το Batman. Τίποτα περισσότερο. Η «αισθητική» είναι αφηρημένη έννοια, η προτίμηση μιας συγκεκριμένης ταινίας αντί κάποιας άλλης, όχι.
ΔιαγραφήΔεν κάνω δίκες ταινιών, ούτε δημιουργών, οπότε δεν θα συμμετάσχω σε μια άκρως παράλογη συζήτηση περί «ελαφρυντικών».
Ο Άκης μπορεί να σου απαντήσει καλύτερα, αλλά σίγουρα δεν κάνει επαγωγή (επαγωγή= μετάβαση από το ειδικό στο γενικό). Άμα πιστεύεις ότι όποιος, ανεξαρτήτως προθέσεων, επηρεάζει κάποιον τρίτο έχει ευθύνη για την όποια πράξη του τρίτου, τότε δεν μπορείς να εξαιρείς τον εαυτό σου από αυτή την διαδικασία.
Πραγματικά έχετε παρασυρθεί από την άποψή σας και λέτε κάτι εντελώς τρελό. Σου ξαναλέω, θεωρώ ότι ένας γοητευτικότατος φονιάς μιας ταινίας έχει ένα ποσοστό ευθύνης που κάποιος δολοφονεί στην πραγματικότητα όπως αυτός. Κι εσύ κι ο Άκης λέτε ότι από αυτό βγαίνει ότι συμπέρασμα ότι εγώ θεωρώ κακό το σκηνοθέτη της ταινίας άρα σπρώχνω κάποιον να το σκοτώσει!!! Δηλαδή, θα με τρελάνετε. Ο Nolan πουλάει βία, εγώ την καταδικάζω και μου λέτε όμως ότι κι εγώ οδηγώ στη βία. Το επιχείρημά σας είναι τουλάχιστον αστείο. Κατά βάθος το ξέρετε καλά. Κι επειδή συνειδητοποιώ ότι πρέπει να τα κάνω όλα νια νια σε αυτήν την κουβέντα, ξαναλέω ότι και η κριτική έχει ευθύνη! Αλλά το συγκεκριμένο σας παράδειγμα είναι ατυχέστατο.
ΔιαγραφήΩραία "κατηγορία" ότι κάνω δίκες ταινιών, αλλά το μόνο που υποστηρίζω εξαρχής, στην πραγματικότητα, είναι η ευθύνη όλων μας σε μια κοινωνία και ειδικά αυτών που διοχετεύουν εικόνες σε εκατομμύρια θεατές. Αν εσύ τους θεωρείς άμοιρους ευθυνών, τότε πάμε σε ζητήματα προσωπικής ιδεολογίας τα οποία δεν έχω διάθεση να σου κλονίσω. Μπορείτε να συνεχίσετε τα συναισθηματικά τσιτάτα και να με παρομοιάσετε μέχρι και με τον Μακάρθι. Βέβαια, αν κάνατε τον κόπο να με ρωτήσετε, θα σας έλεγα ότι η οποιαδήποτε λογοκρισία βοηθάει εμμέσως στην αποκτήνωση κι αποβλάκωση της κοινωνίας, οπότε δε χρειάζεται να τονίσω ότι είμαι κάθετα εναντίον της.
Αυτά. Μπορείτε να βάλετε το ουμανιστικό Πλατούν και να φάτε τα ποπ κορν σας.
Δεν καταδικάζεις απλώς την βία που κατά τη γνώμη σου πουλάει ο Nolan, αλλά προχωράς στο να προσάψεις ευθύνες στον δημιουργό για μια θηριωδία που καμιά σχέση δεν είχε ούτε με τις προθέσεις, ούτε και με το αποτέλεσμα της ταινίας του. Εχεις φυσικά κάθε δικαίωμα να ερμηνεύεις όπως επιθυμείς το Dark Knight, όπως και να αναζητάς εύκολους υπαίτιους για μια πράξη που τα κίνητρά της υπερβαίνουν αυτά της επιρροής της εικόνας και ανήκουν στην σφαίρα της ατομικής ψυχοπαθολογίας. Όπως όμως εσύ ερμηνεύεις κατά βούληση την ταινία και θεμελιώνεις σχέση αιτίου-αιτιατού με την αποτρόπαια πράξη, έτσι κάποιος παράφρονας μπορεί να ερμηνεψει τα γραφόμενα σου και να οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι ο Νόλαν ευθύνεται εν τέλει για το μακελειό και να τον καθαρίσει προκειμένου να μην επαναληφθούν τέτοια φαινόμενα. Αν δεν είχε διαβάσει τα γραφόμενα σου περί σύγχυσης και ανευθυνότητας θα τον είχε καθαρίσει; (ρητορική ερώτηση, μην μπεις στον κόπο να απαντήσεις)
ΔιαγραφήΕννοείται ότι δεν πιστεύω προφανώς σε τέτοιες συνεπαγωγές, αλλά η μανιώδης απόδοση ευθυνών για μια πράξη ενός τρελάρα αναπόφευκτα οδηγεί εκεί. Για μένα η ευθύνη έχει πάντα συγκεκριμένη σημασία που σχετίζεται με την υπό εξέταση πράξη. Προφανώς και ο κάθε δημιουργός είναι υπεύθυνος για το περιεχόμενο του έργου του, αλλά όχι για την κάθε (υπογραμμίζω το «κάθε») αποτρόπαια πράξη που μπορεί να απορρέει λόγω της επιρροής του.
Αυτά, πάω να αγοράσω βία ξαναβλέποντας το Dark Knight Rises του «συγχυσμένου και ανεύθυνου» Nolan.
Για να κλείσουμε την κουβέντα, συμπεραίνουμε ότι εσύ αντιλαμβάνεσαι την ευθύνη καθαρά με νομική-θετικιστική έννοια, εγώ την αντιλαμβάνομαι με κοινωνικοπολιτική έννοια. Αυτό είναι θέμα ιδεολογίας.
ΔιαγραφήΌσο για την πρώτη παράγραφο, εγώ καταδικάζω τη βία με τα γραφόμενά μου, ο Nolan την εξυμνεί μέσω του ήρωά μου. Αν δε βλέπεις το λογικό σφάλμα του συλλογισμού σου για χιλιοστή φορά, δε νομίζω να το δεις ποτέ.
Μάλιστα, έφτασες σε μερικές ώρες από το ότι ο Νόλαν πουλάει βία στο ότι εξυμνεί την βία! Πάλι καλά που δεν βρισκόταν στο Colorado την περίοδο του συμβάντος γιατί θα θεωρείτο και φυσικός αυτουργός. Κάτι παρόμοια έλεγαν για τον Polanski, την εποχή της δολοφονίας της Sharon Tate, φορτώνοντας τα πάντα στο Rosemary's Baby. Η Ιστορία έχει βάλει στην θέση τους τέτοιες γραφικές απόψεις.
ΔιαγραφήΔεν έχω να προσθέσω τίποτα περί ευθύνης, ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του από τα γραφόμενα.
Γιώργο, ανέφερα ότι ο ήρωας του πρεσβεύει τη βία για να δείξω την αντίστιξη με τα δικά μου γραφόμενα, μην παραμονεύεις σε κάθε φράση για να γεννήσεις επίθεση, περιμένω κάτι πιο ουσιαστικό από την κουβέντα μας. Το συμπέρασμα που παρέθεσα νομίζω τα συνοψίζει όλα. Είναι θέμα ιδεολογίας το να δρας υπό ευθύνη.
Διαγραφήhttp://www.youtube.com/watch?v=KY5An_X7o4o
ΔιαγραφήΚαι για να μην παρεξηγηθώ, προφανώς και η κριτική και η θεωρία εν γένει είναι μέρος του culture κι έχει ευθύνη (δες το Rope για τη διερεύνηση αυτού του προβληματισμού). Απλά στο συγκεκριμένο σου παράδειγμα, δεν είναι ούτε καν έμμεση η επίδραση, είναι επαγωγική σε λάθος βάση...
ΑπάντησηΔιαγραφήΥ.Γ. Ρε μαν, τι θα γίνει; Πρώτη φορά χρειάστηκε να αποδείξω τόσες φορές ότι δεν είμαι ρομπότ. Σε λίγο θα κάνεις σωματικό έλεγχο για να αφήσουμε σχόλια!!! :P
http://tinyurl.com/cqb2cbf
ΑπάντησηΔιαγραφήΆκη σου γραφώ εδώ την δικιά μου άποψη για την ταινία, μαλλόν περισσότερο κάποιες σκέψεις για αυτή.