Δευτέρα 15 Αυγούστου 2011

Δεν ωφελεί να τρέχει κανείς, απλώς ν' αναχωρεί εγκαίρως.


Σκαλίζω αυτές τις μέρες ένα βιβλίο για την Ιταλική Κωμωδία. Έχω άπειρα - είναι το αγαπημένο μου φιλμικό ιδίωμα βλέπετε - αλλά αυτές τις μέρες ξανάπιασα αυτό. Γενικώς, όταν δεν είσαι και πολύ στις καλές σου, βοηθά να επιστρέφεις σε κάτι που αγαπάς, σε κάτι γνώριμο. Σκάλωσα με μια ανάλυση για το "Η κυρία και ο ναύτης" της Λίνα Βερτμίλερ που επιβεβαίωσε τη γνώμη μου για το φιλμ. Έλεγε πως η "κυρία" είναι η μόνη που γνωρίζει καλά πως ο έρωτας της για το ναύτη θα μπορούσε να ανθήσει μόνο σε έναν τόπο μακριά από κάθε κοινωνική σύμβαση - γιατί η ίδια η κοινωνία θα έπρεπε να καταστρέψει μια τέτοια σχέση για να διατηρήσει τη συνοχή της. Και πως η ηρωίδα κατανοούσε πλήρως την παντοδυναμία αυτής της αναγκαιότητας - ως εκ τούτου, ο ναύτης είναι εντελώς ηλίθιος όταν αποφασίζει (παρά τις έντονες αντιρρήσεις της) να φωνάξει για "βοήθεια" στο περαστικό πλοίο ούτως ώστε να αφήσουν "επιτέλους" το ερημονήσι τους και να "δοκιμάσουν" τα όρια της σχέσης τους στο 'εδώ και τώρα'. Φυσικά, κάνει το λάθος της ζωής του. Είδατε; Φεμινιστικό, τελικά, το φιλμ.


Η comedia all'italiana έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: οι ήρωες τις σου επιτρέπουν να τους αγαπήσεις γι αυτό που είναι. Και η ίδια, είναι σκληρή με τους ήρωες της γιατί δεν φοβάται να τους κοιτάξει στα μάτια και να σπάσει πλάκα μαζί τους, πολλές φορές ερήμην τους. "Οποιαδήποτε απουσία συναισθήματος υποδηλώνει ευφυΐα" έλεγε ο Μονιτσέλι (που έφυγε έτσι), "και γι αυτό, ανάμεσα στο γέλιο και στη τραγωδία, πάντα θα προτιμώ το πρώτο". Υπάρχει μια γενναιότητα εδώ στην οποία, Διάολε, στέκεσαι Προσοχή.


Γράφω αυτές τις γραμμές ακούγοντας (μαντέψτε) Johnny Hallyday.
Εκείνο το τραγούδι που λέγεται "L'envie" - σε εκτέλεση τωρινή. Έχει αυτό το ρεφρέν:

On m'a trop donné bien avant l'envie
J'ai oublié les rêves et les merci
Toutes ces choses qui avaient un prix
Qui font l'envie de vivre et le désir
et le plaisir aussi...
Qu'on me donne l'envie?
L'envie d'avoir envie?
Qu'on rallume ma vie?

Το τραγουδάει ακόμη και το εννοεί, στα 68. Φορτωμένος με καταχρήσεις παντός είδους, απόπειρες αυτοκτονίας, χωρισμούς και παρ' ολίγο θανάτους, συμμετέχει σε κάθε τι που έχει ορίσει η "δημοσιότητα" του, αλλά "είναι" ακόμα εκεί. Κάθε φορά που το λέει στη σκηνή, υποκλίνεται σε κάτι που τον ξεπερνά. Κι εδώ αναγνωρίζω την ίδια γενναιότητα.

Γιατί σε κάθε τι που αγαπήσαμε
υπάρχει ένας συνδετικός κρίκος
- με κάποιο τρόπο όλα ενώνονται.

Μερικές φορές τον αγνοούμε. Άλλες φορές μας αποκαλύπτεται και μένουμε κάγκελο.
Όπου σκάμε ένα χαμόγελο και προχωρούμε - άλλες φορές εξαφανιζόμαστε κιόλας. Στις δε καλές μας, σκεφτόμαστε πως αυτά τα ίχνη ξέμειναν στο χιόνι από την εκδοχή ενός Εαυτού που ξέρει.

Κι έτσι τα ακολουθούμε.




Πολύς κόπος...


7 σχόλια:

  1. Μιας και αναφέρεις την ιταλική κωμωδία και τη λατρεύεις, μπορείς να μου προτείνεις καμιά ταινία πέραν αυτών του Monicceli και του Germi;

    Ευχαριστώ για τον κόπο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Λοιπόν, έχω λίγο χρόνο τώρα.
    Σου δίνω και ξένους τίτλους.

    "Το Μεγάλο Μποτιλιάρισμα" είναι το "L'ingorgo - Una storia impossibile" του 1979 με Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, Αλμπέρτο Σόρντι, Ζεράρ Ντεπαρτιέ, Ούγκο Τονιάτσι και Ανί Ζιραρντό.

    Ο "Χαρτοπαίκτης με ταλέντο" είναι το "Lo scopone scientifico" του 1972 με Μπέτι Ντέιβις, Αλμπέρτο Σόρντι, Τζόζεφ Κότεν και Σιλβάνα Μαγκάνο.

    Ο "Φανφαρόνος" είναι το "Il sorpasso" του 1963 με Βιτόριο Γκάσμαν και Ζαν Λουί Τρεντινιάν.

    επίσης οπωσδήποτε τα

    "Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί" του Έτορε Σκόλα, δηλαδή το "Brutti, sporchi e cattivi" του 1976, που τσίμπησε βραβείο σκηνοθεσίας στις Κάννες εκείνη τη χρονιά και είναι ίσως το πιο σκληρό, το πιο γκροτέσκο και πικρό δείγμα του είδους.

    "Mafioso" του Αλμπέρτο Λατουάντα, παραγωγής 1962, με Αλμπέρτο Σόρντι - κυκλοφορεί σε dvd από την Criterion και είναι μεγάλο διαμάντι.

    Μια μελέτη όμως της ιταλικής πικρής κωμωδίας είναι λειψή δίχως το εκτενές ψάξιμο των Μονιτσέλι και Τζιέρμι....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ευχαριστώ πολύ Άκη.

    Αγαπώ πολύ ό,τι έχω δει από Μονιτσέλι και Τζιέρμι, γι'άυτό στους απέκλεισα. Τους μελετώ ήδη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Έχεις δει, δηλαδή, και τον Ανθρωπάκο; Και το Ατιµασµένη και εγκαταλελειµµένη;

    Ψάξε πάντως και τη Βερτμίλερ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τον "ανθρωπάκο"¨του Μονιτσέλι τον έχω και σκοπεύω να τον δω σύντομα. Το "ατιμασμένη και εγκαταλελειμμένη" είναι η δεύτερη πιο αγαπημένη μου του Germi (μετά το "διαζύγιο").

    Της Βερτμίλερ έχω δει μόνο το " ο Πασκουαλίνο και οι 7 καλλονές". Απολαυστικά σατιρική και τραγοκωμική!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Dino Risi, Mario Monicelli, Luigi Comencini, Alberto Lattuada, Ettore Scola, Pietro Germi. Οι μεγάλοι της ιταλικής κωμωδίας. Δύσκολα θα πέσεις σε κακή ταινία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αυτά, λέει, σας άρεσαν:

Ετικέτες